Wentylacja w łazience - jak zrobić ją dobrze?

W zależności od tego, jak duża jest łazienka, do wyboru wentylacji podchodzi się inaczej. W przypadku, kiedy jej metraż jest nieduży, wystarczająca jest wentylacja grawitacyjna. Chodzi tutaj o doskonale znaną kratkę wentylacyjną. Ponieważ powietrze z zewnątrz powinno dotrzeć do całego pomieszczenia, dobrze, by umieścić ją daleko od drzwi.

W przypadku przestronnych wnętrz, czy wręcz salonów kąpielowych takie rozwiązanie jest niewystarczające, a kratka nie będzie w stanie objąć ich w całości. Wtedy też pomocne są wentylatory mechaniczne. Wentylator w łazience zakłada się w kratce bądź w kanale wywiewnym. Można go ustawić tak, by działał przez cały czas, ale częściej uruchamia się go tylko podczas korzystania z łazienki, albo po kąpieli, kiedy to poziom wilgoci dość mocno wzrasta. Z takiego rozwiązania nie można korzystać w przypadku, gdy w pomieszczeniu jest piec gazowy. Wentylator mógłby do łazienki zasysać spaliny, a to z kolei stanowiłoby duże zagrożenie dla zdrowia domowników.

Wentylacja w łazience może być wspierana przez odpowiednie drzwi. W przypadku tego pomieszczenia nie mogą być one zbyt szczelne. Ponadto w dolnej części muszą mieć otwory odpowiedzialne za wymianę powietrza z innymi wnętrzami. Nadal największą popularnością cieszą się otwory prostokątne, ale coraz częściej można spotkać drzwi z otworami okrągłymi. Są delikatniejsze wizualnie i dostępne w wielu kolorach. W przypadku drzwi pełnych należałoby wykonać szczeliny wentylacyjne. Chodzi o delikatne podcięcie skrzydła w dolnej jego części. W przypadku drzwi łazienkowych ważne są także inne parametry. Zawsze muszą się otwierać na zewnątrz, mają mieć w świetle ościeżnicy 2 m wysokości i minimum 80 cm szerokości.

Ponieważ większość mieszkań, zwłaszcza tych w bloku ma łazienkę niewielkich rozmiarów, zdarza się, że trudno tak zorganizować jej przestrzeń, aby była ergonomiczna. Pomysły na wykończenie niewielkiej łazienki znajdują się w artykule „Mała łazienka w bloku - sprawdzone sposoby”. Przy takich małych powierzchniach za wystarczającą uważa się wentylację grawitacyjną. Zdarza się jednak, że z jakiegoś powodu nie działa ona efektywnie. Być może przyczyną tego są błędy w wykonaniu, kratka wentylacyjna ma małą przepustowość, jest ona zatkana albo brakuje nawiewników, a okna są bardzo szczelne. Wtedy też podobnie jak w większym pomieszczeniu warto wziąć pod uwagę wentylację mechaniczną.

Wentylacja mechaniczna, czyli ta z użyciem wentylatora, zapewnia znacznie lepszą wymianę powietrza. Biorąc pod uwagę, że w trakcie jednej kąpieli powstaje nawet 1000 g pary wodnej, jest to istotne i skutecznie zapobiega pleśni. Jednak są też pewne minusy. Kiedy wentylatory są w fazie spoczynku, to obecność skrzydeł utrudnia przepływ zużytego powietrza. To z kolei oznacza, że wentylacja grawitacyjna działa słabiej. Ponadto podczas wyboru wentylatora trzeba zwrócić uwagę na poziom hałasu. Praca urządzenia jest słyszalna i dla części osób może być uciążliwa, dlatego najlepiej od razu skupiać na tych emitujących niski poziom głośności.

Obowiązek obecności systemu wentylacyjnego w łazience narzuca prawo i łazienka bez wentylacji nie powinna być dopuszczona do użytkowania. Zdarza się jednak, że ktoś kupuje mieszkanie lub dom i ma do czynienia z takimi błędami, bo wykonawca nie postępował zgodnie ze sztuką budowlaną i innymi zaleceniami. Wtedy też obowiązkowo wentylację trzeba zrobić. W takim pomieszczeniu nie ma żadnej wymiany powietrza, a zwykły pochłaniacz wilgoci nie rozwiąże sprawy. Mógłby wspierać eliminację nadmiaru wody, ale tylko przy sprawnej wentylacji. Zatem to, co trzeba zrobić, to przede wszystkim skontaktować się ze specjalistą, który powie, jak stworzyć system wentylacji w danym przypadku.

Mieszkając w bloku, inwestor nie ma wpływu na to, jaka w jego mieszkaniu jest wentylacja. Nie wolno mu też jej przebudować. Wśród najczęstszych rozwiązań, jakie spotyka się w budynkach wielorodzinnych, jest wentylacja grawitacyjna. Cyrkulacja odbywa się więc naturalnie z wykorzystaniem ciśnienia, jakie jest wewnątrz i na zewnątrz budynku. Jednak jest to mało wydajne i efektywność jest zależna od zmian pogody. Co w takim razie może zrobić lokator, by wspierać odprowadzanie wilgoci?

Latem, kiedy wydajność wentylacji grawitacyjnej spada, pomocne będzie częste wietrzenie. W oknach lub ścianach można umieścić nawiewniki powietrza. Warto zrobić szczeliny wentylacyjne, czyli zostawić pomiędzy podłogą a skrzydłami drzwi przestrzeń mającą 2,5 cm, o czym była już mowa wcześniej. Ponadto należałoby zadbać o to, by w łazience była temperatura wyższa niż w pozostałych pomieszczeniach. Z jednej strony korzystanie z łazienki będzie bardziej komfortowe, z drugiej strony różnica temperatur będzie sprzyjać sprawniejszej wymianie powietrza.

Na sprawność systemu wentylacyjnego wpływ ma to, gdzie umieści się kratki i wentylatory w łazience. Zasada działania wentylatora zakłada, że będzie zasysał on zużyte powietrze i odprowadzał je na zewnątrz. Trzeba więc zlokalizować go w takim miejscu, w jakim będzie miał możliwość zasysania powietrza z całości lub większości pomieszczenia. To oznacza, że należy go umieścić jak najdalej od wlotu powietrza, a więc od okna łazienkowego i drzwi. W przeciwnym razie będzie ściągał powietrze z dworu bądź sąsiadującego z łazienką wnętrza.

Drugą istotną kwestią jest bliskość kabiny prysznicowej bądź wanny. Dotyczy to także tej wanny, którą doposażono w parawan nawannowy. Przepisy mówią, że urządzenie mające napięcie 220 V musi być w odległości co najmniej 1,25 m poza zasięgiem wyprostowanej osoby biorącej kąpiel. Inaczej istniałoby duże ryzyko kontaktu urządzenia z wodą. Nieco bliżej może być wentylator niskonapięciowy, czyli taki, którego napięcie wynosi 12 V razem z transformatorem. W przypadku kiedy inwestor decyduje się na wentylator kanałowy, to powinien się on znaleźć jak najgłębiej w kanale wentylacyjnym.

Jeżeli w łazience znajduje się piec gazowy, to waga obecności sprawnej wentylacji jest jeszcze większa. Przy założeniu, że jest to przepływowy podgrzewacz wody, wystarczająca okazuje się wentylacja mechaniczna bądź kratka. Trzeba pamiętać o tym, że nie wolno zasłaniać kratki wentylacyjnej, bo to ograniczałoby dopływ świeżego powietrza, który w tym przypadku jest konieczny. Podczas spalania gazu konieczna jest obecność tlenu. Kiedy będzie go za mało, to proces ten może przebiegać nieprawidłowo. W efekcie powstaje bezwonny, ale śmiertelnie trujący gaz, czyli tlenek węgla. Wypadki, w których doszło do zatrucia czadem, niestety nie należą do rzadkości.

Inaczej wygląda to w sytuacji, gdy w łazience jest piec dwufunkcyjny z otwartą komorą spalania, co oznacza, że odpowiada nie tylko za podgrzewanie wody, ale i za centralne ogrzewanie. Wtedy też oprócz wentylacji należy przygotować dodatkowy przewód z zewnątrz. Tak jak w poprzednim przypadku, kratka w łazience ma być zawsze odsłonięta, a najlepiej na czas wyjścia z domu zostawić drzwi z łazienki otwarte. Ponadto co najmniej raz do roku kratkę należy wyczyścić, a sprawność systemu wentylacyjnego powinien zweryfikować kominiarz.

Sprawnie działająca wentylacja to podstawa w każdej łazience. Jednak czasem mimo to pojawia się kłopot z wilgocią. Wtedy warto sięgnąć po pochłaniacz wilgoci, który będzie zbierać wilgoć. To z kolei sprawi, że nie będzie pojawiać się stęchlizna, zmniejszy się ryzyko rozwoju grzybów i pleśni. Przyjemniejszy, świeższy będzie też sam zapach w łazience. W przypadku kiedy w łazience jest okno, a przy tym domownicy mają problem z nadmierną wilgotnością, można postawić w niej niektóre rośliny. Jest wiele gatunków, które nie tylko pięknie rosną w takich warunkach, ale mogą pochłaniać nadmiar wody. Tak jest na przykład ze skrzydłokwiatem. O tym, jakie jeszcze rośliny będą dobre do łazienki, można przeczytać w artykule „Rośliny w łazience”.

Warto też wspomnieć, że na nadmiar wilgoci w łazience wpływają codzienne nawyki użytkowników. Po każdej kąpieli bądź prysznicu należy otworzyć okno albo drzwi. Nie powinno się też w łazience suszyć prania. I bez tego mikroklimat obfituje w wilgoć.